Wat zijn koolhydraten, gluten en tarwe nou eigenlijk?

Zie je ook zoveel food termen voorbij komen en zie je door de bomen het bos niet meer? We snappen dit maar al te goed. Hierbij wat meer uitleg over het verschil tussen koolhydraten, gluten en tarwe.

Koolhydraten

Koolhydraten zijn een van de drie macronutriënten. Samen met eiwitten (proteïnen) en vetten. Koolhydraten leveren energie en zijn belangrijk voor een goede hersenfunctie en voldoende rode bloedcellen. Daarom is het niet verstandig koolhydraten helemaal te skippen. Kies voor vezelrijke en zogenaamde trage koolhydraten. Denk aan zoete aardappel, zilvervliesrijst, volkoren pasta, groente en peulvruchten (bonen, erwten en linzen). Snelle koolhydraten laten je bloedsuikerspiegel snel stijgen. Als reactie hierop maakt je lichaam veel insuline aan om je bloedsuikerspiegel weer op normale waarde te krijgen.

Insuline

Als er teveel insuline aangemaakt wordt, werkt dit stofje langer door dan nodig. Als gevolg krijg je een bloedsuikerdip waardoor je je moe voelt en behoefte krijgt aan meer eten. Met name aan suiker- en koolhydraatrijke voeding. Om dit te verwerken is weer insuline nodig en zo beland je in een vicieuze cirkel. In het ergste geval worden je cellen insulineresistent, de voorloper van suikerziekte. Tevens is insuline verantwoordelijk voor vetopslag op met name de buik.

Gluten

Gluten zijn eiwitten die voorkomen in granen (zoals tarwe, rogge, spelt, gerst, kamut, teff, rijst, mais, haver) en graanproducten. Als je kijkt naar de 3 macronutriënten, zijn granen een koolhydraatbron. Per graansoort verschilt het hoeveel gluten het bevat. Het eiwit van tarwe bestaat voor ongeveer 80% uit gluten en bij bijvoorbeeld spelt is dit een stuk minder. Vandaar dat veel mensen speltproducten beter kunnen verteren, maar ook spelt bevat dus gluten en is niet geschikt voor mensen met een glutenallergie. Niet-granen, zoals quinoa, wilde rijst, amarant, boekweit, sojabonen en zonnebloempitten, bevatten geen gluten. Dierlijke producten bevatten ook geen gluten.

Allergie

Gluten bestaan uit twee groepen eiwitten; de glutenines en de gliadines. Alleen de gliadinefractie van gluten kan aanleiding geven tot een intolerantie of allergie. De granen teff, rijst, mais en haver bevatten weinig tot geen gliadines, waardoor mensen met een glutenintolerantie of –allergie deze granen vaak zonder problemen kunnen eten. Niet glutenvrij dus, wel gliadinevrij, en daar gaat het om.

Darmen

Gluten beschadigen het darmslijmvlies. Hierdoor worden belangrijke voedingsstoffen niet meer goed opgenomen. Ongewenste stoffen komen in de bloedbaan terecht wat intoleranties of allergieën veroorzaakt. Zeker mensen met darmproblemen (en hierop volgende klachten als (huid)ontstekingen en moeheid) als candida, een leaky gut of Coeliakie doen er goed aan glutenvrij te gaan.

Tarwe

Tarwe is dus een van de vele graansoorten die gluten bevat. Een tarweallergie is echter iets anders dan een glutenallergie. Naast gluten bevat tarwe veel andere stoffen waar je op kunt reageren en de grote hoeveelheid gluten in tarwe maakt dit graan lastig verteerbaar. Mocht je darm- of huidklachten hebben, probeer eerst eens over te stappen op andere graansoorten. Het kan goed zijn dat dit je klachten al een stuk vermindert.

Tekst: Evelien Blom voor VivOnline