De zin en onzin over gluten

Glutenvrije producten zoals brood, crackers en gebak vind je steeds meer terug in de supermarkten. Erg handig, maar tegelijk ook bittere noodzaak voor mensen met een gediagnosticeerde glutenintolerantie (coeliakie). Maar kijk ook eens kritisch naar de hype, want echt niet iedereen hoeft glutenvrij te eten.

Zeker niet als je kijkt naar de cijfers. Ongeveer 1% van de mensen heeft daadwerkelijk een glutenintolerantie/coeliakie. Dat zijn ongeveer 170.000 Nederlanders.

Wat zijn gluten?
Gluten is een mengsel van eiwitten dat voorkomt in bepaalde granen, zoals tarwe, rogge, haver, gerst en spelt. Je kunt een intolerantie voor gluten hebben, maar ook een sensitiviteit.

Gluten intolerantie
Bij een intolerantie reageert het lijf slecht op bepaalde bestanddelen uit je voeding. Het eten van gluten veroorzaakt bij een intolerantie (coeliakie) een reactie, waardoor het slijmvlies van de darm beschadigd raakt. Je kunt dan last krijgen van diarree, buikpijn, vermoeidheid, bloedarmoede en gewichtsverlies. In het geval van coeliakie denkt het lijf dus dat gluten schadelijke stoffen zijn.

Glutensensitiviteit
Er zijn mensen bij wie klachten verminderen als ze een glutenvrij dieet volgen, maar bij wie coeliakie en een tarweallergie zijn uitgesloten.
Dat noem je glutensensitiviteit. Hierbij leidt het vermijden van producten met gluten tot verbetering van bestaande klachten, maar de antistoffen en darmschade die bij coeliakie horen, zijn bij deze personen afwezig.

Diagnose
Om te weten of iemand coeliakie heeft, is onderzoek bij de huisarts en de maag-darm-leverspecialist nodig. Die laatste stelt de definitieve diagnose door een darmbiopt te nemen.

 Wat doe je eraan?
De diagnose coeliakie moet zorgvuldig gesteld worden, want als je een glutenintolerantie hebt moet je levenslang een streng glutenvrij dieet volgen. Er bestaan geen medicijnen voor, en het is niet te genezen.

Wat wel, wat niet
Gluten komen van nature voor in onder andere tarwe, rogge, haver, gerst en spelt. Glutenvrij zijn mais, rijst, gierst, boekweit, amaranth, teff, tapioca, sojameel, kikkererwtenmeel en kastanjemeel. Kijk hier voor een volledig overzicht.

Kortom
Denk je dat je last hebt van een glutenintolerantie of glutensensitiviteit? Laat dit dan onderzoeken bij een arts!
Een speciaal dieet is erg beperkend, energie- en tijdrovend. Glutenvrij eten is over het algemeen vetter, zouter en bevat minder vezels. De keuze maken om gluten en granen uit je dieet weg te laten kan een gebrek aan vitamines B, E en ijzer veroorzaken.

170.000 Nederlanders met een glutenintolerantie/sensitiviteit zijn levenslang noodgedwongen een strikt dieet te volgen, en dat is geen pretje! Doe waar jouw lijf zich goed bij voelt, maar begin niet aan een (volledig) glutenvrij dieet als je niet zeker weet of je een intolerantie of sensitiviteit hebt.

Tekst: Milan Pit voor VivOnline

Bron: Voedingscentrum