Vaginale afscheiding: alles wat je wil weten over de looks, kleur en geur

Vaginale afscheiding is nou niet bepaald een hot topic. Terwijl alle vrouwen hier te maken mee hebben. We hebben het al helemaal niet graag over hoe onze afscheiding eruit ziet of ruikt. Maar laten we het over één ding eens zijn: de normale geuren en afscheiding van je vagina zijn niet iets om je voor te schamen, te bedekken, weg te douchen of te parfumeren.

We zien wel eens reclames op tv waarbij je zeep voor je vagina ziet om haar te van haar geur te ontdoen. Maar deze zepen kunnen behoorlijk schadelijk zijn voor onze vaginale flora. De meeste zijn gevuld met schadelijke chemicaliën die je op je lichaam wil aanbrengen, laat staan in je vagina.

In de meeste gevallen is het handhaven van een gezonde vaginale pH en sterke vaginale microbiota de beste verdediging tegen veel voorkomende vaginale infecties. Dus laten we de pH waarde en microbiota niet aantasten om een ongezond en onrealistisch ideaal na te leven.

Uiteraard moet je onthouden dat er soms wel redenen zijn om bezorgd te zijn over de geur of over het soort afscheiding. En daarom gaan we het hebben over wat normaal is, wat niet, wanneer we ons zorgen moeten maken en welke omstandigheden veranderingen in onze vaginale afscheiding en/of geur kunnen veroorzaken.

Is vaginale afscheiding normaal?

Over het algemeen is het volkomen normaal om een beetje vaginale afscheiding te hebben. En afhankelijk van waar je je in je cyclus bevindt, heb je dit mogelijk meer of minder. Je vagina is een zelfreinigend orgaan. In je vagina en baarmoederhals wordt een vloeistof uitgescheiden om alles op te ruimen en gezond te houden. Deze vloeistof vormt meestal de vaginale afscheiding.

De hoeveelheid afscheiding is bij iedere vrouw anders en kan variëren afhankelijk van waar zij zich in haar cyclus bevindt (de ovulatie is een tijd waarin de meeste vrouwen hier meer van zien). Sommige vrouwen kunnen tot een theelepel afscheiding per dag produceren en dat is volkomen normaal voor hen. In verschillende fasen van de cyclus verandert de hoeveelheid van dik wit naar dun en helder. Dit is allemaal heel normaal.

Hier zijn een aantal voorbeelden van soorten ontlading, en wat ze kunnen betekenen:

• Helder, plakkerig: normaal
• Helder, glad of rekbaar: ovulatie
• Wit, romig: bijna tijd voor de ovulatie
• Wit, kwark: schimmelinfectie
• Grijs, dik: bacteriële vaginose
• Groen / geel, dik: bacteriële vaginose, soa
• Bruin, klonterig: Lochia, periode, implantatie, infectie

Kunnen vaginale afscheiding verschillende kleuren hebben?

Normale vaginale afscheiding is meestal helder, wit of lichtgrijs. Alles wat van dat spectrum afwijkt – zoals groen of geel – is waarschijnlijk een teken van een infectie.

Laten we eens kijken naar alle mogelijkheden en wat ze betekenen.

Doorzichtig
Een heldere afscheiding is volkomen normaal. Dit is slechts een indicatie dat je vagina gezond is en goed functioneert. Meestal zullen vrouwen die ovuleren halverwege de cyclus een duidelijke, eiwit witte consistentie opmerken in hun baarmoederhalsslijm (in de dagen rond de ovulatie). Dit lijkt veel op rauw eiwit en voor sommige vrouwen kan een inlegkruisje nodig zijn vanwege de hoeveelheid cervicale vloeistof. Dit is 100% normaal en dus niets om je zorgen over te maken.

Als je hormonale anticonceptie gebruikt waardoor je niet ovuleert, is het onwaarschijnlijk dat je dit soort afscheiding zult zien die samenvalt met de eisprong. Een heldere afscheiding die waterig of rekbaar/glad is, wordt als normaal beschouwd.

Wit
Witte of lichtgrijze ontlading is meestal ook vrij standaard. Soms droogt een duidelijke afscheiding op je slipje en laat een witachtig of grijs residu achter. Dat is volkomen normaal.

Ook tijdens, en vlak voor de eisprong, kan baarmoederhalsslijm wit en dikker worden. Dit is helemaal in orde.

Wanneer de afscheiding dik, wit en de textuur van kwark is, kan dat bij andere symptomen een symptoom zijn van een schimmelinfectie. Gistinfecties kunnen ook jeuk en een branderig gevoel tijdens het plassen met zich meebrengen.

Dus een goede vuistregel is dat witte afscheiding volkomen normaal is, tenzij het gepaard gaat met een ongebruikelijke geur, textuur of ongemak.

Grijs
Wanneer afscheiding grijs gekleurd is en andere symptomen heeft, kan dit een teken zijn van bacteriële vaginose. Dit is een infectie die wordt veroorzaakt door een onevenwichtige vaginale flora en de afscheiding die het veroorzaakt, resulteert meestal in een grijsachtige kleur. Deze grijze afscheiding wordt ook geassocieerd met een milde tot sterke visgeur (hoeft echter niet altijd), mild ongemak en kan gepaard gaan met pijnlijk urineren. Hoewel het meestal niet jeukt, kunnen sommige vrouwen jeuk ervaren.

Groen of geel
Afscheiding die groen of geel is, is een teken dat je waarschijnlijk een infectie hebt. Groene of geelachtige afscheiding kan een aanwijzing zijn voor trichomoniasis, gonorroe of chlamydia. Hoewel deze vaak seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) soms asymptomatisch kunnen zijn, zullen vrouwen soms groene of geelgroene afscheiding ervaren, in combinatie met pijnlijk urineren, bekkenpijn en pijnlijke geslachtsgemeenschap.

Kortom, als je afscheiding hebt met een onaangename geur, als deze groen of geel is en je je onwel voelt, neem dan contact op met de huisarts om getest te worden.

Bruin
Bruine afscheiding kan het gevolg zijn van een paar verschillende situaties.

Ten eerste kan het gewoon het begin of het einde van je menstruatie zijn – als dat zo is, hoef je je daar geen zorgen over te maken. Het kan ook betekenen dat je zwanger bent – een beetje bruine afscheiding kan betekenen dat er een ei in de baarmoederwand is geïmplanteerd. Als je net bevallen bent en bruine afscheiding hebt, hoef je je nergens zorgen over te maken – dat heet lochia. Als je echter koorts, misselijkheid, braken of andere tekenen van infectie krijgt, kunt je het beste onmiddellijk contact opnemen met de huisarts.

LEES OOK: Sommige vrouwen worden hierdoor klunzig als ze ongesteld moeten worden.

Soorten ‘ontladingen’

Net zoals er verschillende soorten ‘ontladingen’ zijn, zijn er nogal wat verschillende texturen die je misschien ook opmerkt.

Hier is een overzicht van hoe je afscheiding kan voelen of eruit kan zien.

Kleverig
Soms heeft vaginale afscheiding een plakkerige consistentie. Dit type afscheiding gebeurt meestal de week na je menstruatie en het betekent dat je lichaam zich niet in een vruchtbare fase bevindt. Gedurende deze tijd kan de ontlading worden beschreven als wit, troebel en kan het in klodders naar buiten komen.

Romig
Wanneer de vaginale afscheiding dik en romig is, betekent dit meestal dat je de eisprong nadert. Als je probeert zwanger te worden, is dit een goed moment om ervoor te gaan. Als je geen baby probeert te krijgen, is dit het moment om je te onthouden van seks. Romige afscheiding kan ook een teken zijn van zwangerschap.

Glad of rekbaar
Gladde, eiwitachtige consistentie komt meestal direct bij de eisprong naar voren. Deze heldere afscheiding (wanneer deze nog nat is) kan tussen je vingers worden uitgerekt. Als het eenmaal in je ondergoed is gedroogd, merk je de consistentie misschien niet zo meer op.

Kwark
Als vaginale afscheiding de textuur is van kwark, is dit een redelijk goede indicatie dat je een schimmelinfectie hebt. De afscheiding als gevolg van een schimmelinfectie is meestal wit of lichtgeel en klonterig, net als kwark.

Dik, klonterig
Een dikke, klonterige en pus achtige textuur,  is meestal een teken van infectie. Afscheiding die lijkt op groen of geel slijm betekent dat het tijd is om de dokter te bellen. Soa’s zoals gonorroe, chlamydia of trichomoniasis kunnen de boosdoener zijn als je dit soort slijm in je slipje ziet. Soms kan bacteriële vaginose ook een groen getinte afscheiding veroorzaken.

Vaginale afscheiding ruikt
Vagina’s hebben allemaal een lichte geur. Vanwege de bacteriën die de vagina koloniseren, wordt er een geur afgegeven. Het is meestal niet sterk, visachtig of scherp. Het is een teken van een volkomen normale vagina met een volkomen normale hoeveelheid gezonde bacteriën. Vagina’s zijn niet ontworpen om te ruiken naar rozen. Laat je niet iets anders wijsmaken. Een geurprobleem, zou echter een gezondheidsrisico kunnen zijn.

Hier zijn een paar soorten vaginale geuren en wat ze kunnen betekenen:

Gefermenteerd
Als je vagina een beetje naar yoghurt, brood of bier ruikt, komt dat omdat het vol zit met dezelfde soort bacteriën die ook deze voedingsmiddelen maken, lactobacillus. Een licht zure of zure geur betekent dat alles in orde is.

Ammoniak
Een geur van ammoniak kan een teken zijn van infectie. Soms kan bacteriële vaginose leiden tot een geur die door sommigen wordt beschreven als chemisch. Urine heeft ook een ammoniakgeur (vooral als je uitgedroogd bent), dus houd er rekening mee dat urine in je ondergoed ook een geur kan afgeven.

Vissig
Als iets raar ruikt, kan het ook een symptoom zijn van bacteriële vaginose, een infectie die ontstaat wanneer je vaginale flora uit balans raakt. Het kan ook het gevolg zijn van een soa. Als je een visgeur ervaart, is het waarschijnlijk tijd om een afspraak te maken met de huisarts.

Iets ‘rots’
Als je iets vies ruikt dat uit je vagina komt, kan dit een aanwijzing zijn dat je een tampon bent vergeten. Het komt eigenlijk veel vaker voor dan je denkt. Als je het er zelf niet uit kunt krijgen, wees dan niet bang om de dokter te bellen voor hulp.

Wat veroorzaakt vaginale afscheiding:

Trichomoniasis
Dit is een parasiet die seksueel wordt overgedragen. Dit is niet normaal om te hebben en dus wil je het zeker zo snel mogelijk laten behandelen! Het produceert een stinkende geur, jeuk en pijn bij het plassen. Mannen hebben meestal geen symptomen.

Gonorroe / Chlamydia
Dit zijn beiden soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen) die worden veroorzaakt door een bacteriële infectie. Ze kunnen geen symptomen hebben of kunnen zich voordoen als pijn bij het plassen, afscheiding en pijn in de buik (of testikels voor mannen). Gonorroe kan worden behandeld met antibiotica zoals ceftriaxon, azithromycine en doxycycline. Chlamydia wordt vaak behandeld met doxycycline en azithromycine.

Gist Vaginitis
Overgroei van gist, ook wel candida genoemd, kan optreden als gevolg van pH-verschuivingen.

Bacteriële vaginose (BV)
Bacteriële vaginose komt vaak voor en kan resulteren in een sterke, visachtige geur. Het is het resultaat van normale overgroei van bacteriën in de vagina.

Humaan papillomavirus (HPV)
HPV is de meest voorkomende soa. Het kan in sommige gevallen leiden tot baarmoederhalskanker. Bij sommige soorten zijn er geen symptomen. Bij anderen zullen mensen genitale wratten ontwikkelen.

Veranderingen in vaginale afscheiding of geur

Ongeacht wat de kleur, textuur of geur van je vaginale afscheiding is is het aan te raden om een dokter te bezoeken als er ongebruikelijke veranderingen plaatsvinden. Er zijn veel redenen waarom de vaginale afscheiding of geur kan veranderen. Hier zijn enkele redenen waarom het anders kan zijn.

Hormonale anticonceptie
Afscheiding kan worden beïnvloed door de anticonceptiepil. Er is meestal een duidelijke, eiwitachtige consistentie met cervicaal slijm rond ovulatie. Maar hormonale anticonceptie voorkomt ovulatie, dus vrouwen die aan de pil zijn zullen dat soort afscheiding niet ervaren.

Sommige spiraaltjes werken door verdikking van het baarmoederhalsslijm en dit voorkomt op haar beurt zwangerschap. Veel vrouwen die deze spiraaltjes gebruiken, ervaren een verhoogde afscheiding.

De pil en andere vormen van gecombineerde hormonale anticonceptiva kunnen het risico op vaginitis bij de gist verhogen. Als je bent begonnen met anticonceptie en ongebruikelijke vaginale symptomen ervaart, neem dan zeker contact op met je huisarts.

Tijdens de zwangerschap
Het is waarschijnlijk geen verrassing dat vaginale afscheiding en de geur enorm kunnen veranderen als je zwanger raakt. Veel vrouwen ervaren een overvloed aan dikke, witte afscheiding die ook wel leukorroe wordt genoemd als ze zwanger worden.

Seksueel overdraagbare infecties
Soa’s zijn een veel voorkomende reden voor een merkbare verandering in de afscheiding. Soms gaan soa’s echter niet gepaard met afscheiding. Meestal wordt afscheiding als gevolg van een soa beschreven als grijs, geel of groen. Er kan ook een bloederige afscheiding worden ervaren. Geuren die verband houden met soa’s kunnen worden omschreven als een visachtige of chemische geur.

Soa’s werden vroeger seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) genoemd, maar dat is niet langer het geval omdat het niet alleen onnauwkeurig was, maar ook stigmatiserend. Het oplopen van een infectie door geslachtsgemeenschap is niet hetzelfde als het hebben van een ziekte. We krijgen bacteriële, virale en schimmelinfecties die zich op verschillende manieren in verschillende delen van het lichaam manifesteren en die kunnen worden behandeld. Soa’s leiden ook vaak tot jeuk, verbranding of pijn.

Enkele veel voorkomende soa’s die kunnen leiden tot een verandering in de afvoer of geur zijn:

• Gonorroe
• Chlamydia
• Trichomoniasis

Schimmelinfecties
Gistinfecties veranderen je afscheiding meestal in kwark. Soms doet de geur van een schimmelinfectie denken aan brood of meel. Droogheid, jeuk en verbranding worden ook meestal gemeld door vrouwen die lijden aan schimmelinfecties.

Bacteriële vaginose
Wanneer je afscheiding plotseling grijs, waterig en visachtig ruikt, heb je mogelijk bacteriële vaginose. Deze overgroei van bacteriën wordt niet strikt seksueel overgedragen, maar kan optreden als gevolg van seksuele activiteit.

Desquamative inflammatoire vaginitis
Deze aandoening wordt meestal gezien bij peri-menopauzale vrouwen en gaat meestal gepaard met pijn en overvloedige groene of geelachtige afscheiding. Er is vaak pijn bij geslachtsgemeenschap, ontsteking en huiduitslag die hiermee gepaard gaat. Het kan vaak een verkeerde diagnose zijn als trichomoniasis, omdat de symptomen zo vergelijkbaar zijn.

Lichen Planus
Deze inflammatoire aandoening kan zwelling en irritatie van de vagina veroorzaken. Het kan zwaar, geel en plakkerig zijn.

Oestrogeenniveaus

Wanneer de oestrogeenspiegels veranderen, verandert de vagina. Dit kan veranderingen in de afvoer en geur veroorzaken. Sommige aandoeningen die kunnen worden geassocieerd met veranderende oestrogeenspiegels zijn:

Menopauze – wanneer de oestrogeenspiegels tijdens de menopauze dalen, kan de afscheiding opdrogen. Vrouwen die de menopauze naderen, zullen een duidelijke afname van de hoeveelheid afscheiding die ze produceren opmerken.

Atrofische vaginitis – deze aandoening treedt meestal op nadat de menopauze de oestrogeenspiegels heeft doen dalen. Dit resulteert meestal in een waterige, grijze of gele afscheiding.

Allergieën
Je vulva, vagina en de bacteriën die het gebied bevolken zijn extreem gevoelig. Als je onlangs bent begonnen met het gebruik van een nieuw wasmiddel of misschien een zaaddodend middel of glijmiddel gebruikt, kun je merken dat je vagina reageert met een verandering in afscheiding, allergieën kunnen tevens ook de boosdoener zijn. Probeer het potentiële allergeen weg te nemen en kijk of het weer normaal wordt.

Sex hygiëne
Vergeet niet dat goede seks hygiëne een grote bijdrage kan leveren aan het beschermen van je vagina tegen vieze geurtjes of ongewone afscheiding. Vaak kunnen infecties worden voorkomen door het gebruik van condooms. Zorg ervoor dat je overschakelt naar een nieuwe condoom als je wisselt tussen vaginale, orale en anale seks.

Tot slot:

Vaginale afscheiding of geur is dus lang niet altijd een reden tot bezorgdheid. Laat marketing (reclames) je niet iets anders vertellen. Onthoud dat er helemaal geen reden is om het binnenste deel van je vagina schoon te maken – en de vulva naast water niet veel meer nodig heeft om schoon te worden. Laat je vagina zichzelf reinigen zoals het bedoeld is. Maak een afspraak als je je zorgen maakt of ongebruikelijke geuren, kleuren of looks. Laten we de gesprekken over vaginale gezondheid en vrouwelijke seksualiteit blijven normaliseren. Daar hebben we als vrouw allemaal baat bij toch?

Meer weten over hormonale gezondheid? Klik hier

Dit artikel is vrij vertaald.