Wat is het verschil tussen boter en margarine?

Steeds vaker lezen we dat (room)boter gezonder zou zijn dan margarine. We kennen beide termen wel maar weten eigenlijk niet wat het verschil is. Hoog tijd om dat eens uit te zoeken!

Jarenlang gebruikten we margarine in plaats van (room)boter omdat het minder vetten en calorieën bevat. Halvarine is de magere variant van margarine en bevat ongeveer 40% vet (in margarine zit 80% vet) terwijl boter grotendeels bestaat uit afgeroomd melkvet.

Transvetten

Inmiddels gaan we ervan uit dat we gezonder eten als onze voeding zo onbewerkt mogelijk is en dus zo dicht mogelijk bij de natuur. En daar zit nu juist het grootste verschil tussen boter en margarine; boter wordt gemaakt van (koeien)melk en margarine wordt gemaakt van plantaardige oliën en vetten die hoofdzakelijk uit meervoudig onverzadigde vetzuren en transvetten bestaan. Deze transvetten zijn ‘slechte’ onverzadigde vetten die fabrieksmatig worden omgezet in verzadigd vet. Ons lichaam moet veel moeite doen om deze transvetten te verwerken. Van transvetten is inmiddels bekend dat ze geen gezondheidsvoordelen hebben en dat je ze beter zo veel mogelijk kunt vermijden.

Dierlijke vetten

Boter daarentegen heeft geen chemische processen ondergaan zoals margarine of halvarine. Hierdoor bevat het maar een klein beetje transvet en deze natuurlijke variant is niet schadelijk voor de gezondheid. Studies hebben aangetoond dat dierlijke vetten (zoals bijv. vetten in boter, koeienmelk, vlees en eieren) niet zo slecht voor ons zijn als voorheen werd gedacht. Zo heeft men bijvoorbeeld ontdekt dat verzadigd vet in zuivelproducten ons kan beschermen tegen diabetes.

In de afbeelding hiernaast kun je zien in welke stappen boter (links) en margarine (rechts) gemaakt worden. Met deze afbeelding wordt in elk geval duidelijk dat het maken van margarine een langer en bewerkelijker proces kent dan dat van boter.

Gezondheidsvoordelen van boter

De term boter wordt in onze spreektaal gebruikt voor zowel (room)boter als margarine. Maar wist je dat boter een beschermde benaming is en officieel alleen zo mag heten als er tenminste 80% melkvet in het product zit? Voor iedere kilo ‘echte’ boter is maar liefst 20 liter melk nodig!

We zijn ooit overgestapt van boter naar margarine omdat we boter te vet vonden. En inderdaad, boter is vet. Per 100 gram zit er 81,1 gram vet in. Maar dit zijn wel de goede en natuurlijke vetten. Omdat boter een natuurproduct is bevat het veel goede stoffen zoals vitamine A (goed voor de schildklier en bijnier) en D (bevordert de opname van calcium), laurinezuur (goed tegen schimmels, virussen en bacteriën). Tevens bevat boter selenium (goed voor je lever). En last but not least: boter bevat anti-oxidanten.

Boter op je brood?

Zoals met eigenlijk alles, geldt het ook hier: alles met mate. Af en toe wat boter gebruiken kan geen kwaad. Neem bijvoorbeeld (biologische) grasboter, gemaakt van de melk van koeien die gras hebben gegeten. Wil je toch liever alternatieven voor boter op je spelt- of glutenvrije brood of cracker, denk dan aan bijvoorbeeld hummus, geprakte avocado, kokosvet of een klein beetje biologische mayonaise.

Tekst: Monique Winkel voor VivOnline

Bronnen: www.telegraph.co.uk