LIPOEDEEM: waarom diëten niet helpen….

Ondanks dat wetenschappers schatten dat ruim 11% van de vrouwelijke bevolking een vorm van lipoedeem heeft, is hier in de medische wereld nog veel te weinig over bekend. Sterker nog: de verwachting is dat het percentage nòg hoger is, omdat veel artsen niet eens weten dat het bestaat! Ga je naar de huisarts vanwege dikke, pijnlijke billen/heupen/benen, dan krijg je waarschijnlijk te horen dat je moet afvallen. En een strikt dieet volgen met weinig calorieën is juist NIET wat je moet doen…

Wat is lipoedeem?

Lipoedeem betekent letterlijk ”vetzwelling”. Vaak is het te herkennen aan:

– Verstoorde vetverdeling (veel meer vet op de heupen en bovenbenen, terwijl het bovenlichaam een normale vetmassa heeft, soms wel 2 kledingmaten verschil!)

– Harde hobbels en bobbels (verdikkingen voelbaar en zichtbaar in het vetweefsel)

– Verzuring van de beenspieren bij geringe inspanning

– Bij stoten snel een blauwe plek

Wanneer je inzoomt in het weefsel, wordt duidelijk dat er meer en grotere vetcellen aanwezig zijn in het onderhuids bindweefsel. Ook is er sprake van een ontstekingsreactie: in het weefsel zijn cellen van het immuunsysteem actief. Het aantal bloedvaatjes is ook toegenomen, maar de kwaliteit van deze vaten is niet optimaal. Er kan ook een verminderde afvoer van het lymfevocht zijn, waardoor je dus naast extra vet ook extra vocht vasthoudt. In dat geval spreek je van lipolymfoedeem.

Lipoedeem komt in verschillende vormen voor:

– Alleen de heupen zijn aangedaan

– De heupen èn de bovenbenen zijn aangedaan

– De benen zijn tot aan de enkels aangedaan (de voeten blijven altijd gespaard)

– Behalve de benen zijn ook de armen aangedaan

– In enkele gevallen gaat het om alléén de armen

En er zijn verschillende stadia:

1. De huid is zacht en regelmatig, er is wel duidelijk sprake van een verstoorde vetverdeling

2. De structuur van de huid is grover, er zijn meer oneffenheden en verhardingen

3. Duidelijke vormverandering van de benen, verhardingen zo groot als walnoten en soms nog groter

4. Lipoedeem met een lymfecomponent

LEES OOK: Alles wat je wil weten over gewichtstoename en hormonen.

Hoe krijg je lipoedeem?

Daar is “de wetenschap” nog niet helemaal uit. In het onderzoeksveld wordt gezocht naar mogelijke genetische factoren, die duidelijk dè uitlokkende factor zijn. Die is echter nog niet gevonden. Er zijn wel enkele genafwijkingen waarbij mensen naast een andere ernstige aandoening óók lipoedeem ontwikkelen. Bijvoorbeeld bij aandoeningen van de lever, de hypofyse (hormonale regelcentrum), de vetstofwisseling en het bindweefsel.

Maar aangezien zo ontzettend veel vrouwen er last van hebben (11% is ècht veel!), kan het niet zo zijn dat er één enkele genmutaties de oorzaak moet zijn. Ook leefstijl heeft een grote invloed op lipoedeem. Door het leven in de huidige maatschappij, raken een heleboel

systemen in ons lichaam verstoord. Oók de systemen die bij lipoedeem betrokken zouden kunnen zijn.

Om te beginnen is het duidelijk dat lipoedeem een oestrogeen-gerelateerd probleem is. Oestrogeen is het hormoon wat zorgt voor extra vetopslag op de heupen, zodat vrouwen dit kunnen gebruiken om hun kinderen te voeden. Niet vreemd dus dat we wat extra’s opslaan. Jammer genoeg is de oestrogeenhuishouding tegenwoordig snel verstoord, bijvoorbeeld door xeno-oestrogenen in onze omgeving en anticonceptiva.

Ook je lever, die moet zorgen voor de omzetting van oestrogenen en daarnaast ook alle schadelijke stoffen uit je lichaam moet filteren, kan het zwaar hebben. Te vaak eten, te veel fructose eten, alcohol drinken en medicatiegebruik zorgen ervoor dat de lever zijn taken minder goed kan uitvoeren. Zo kun je dus zonder een gendefect óók een leverprobleem ontwikkelen. De lever kan de oestrogenen niet goed verwerken, waardoor er mogelijk een overschot komt. Maar ook kunnen schadelijke stoffen niet meer “uitscheidbaar” gemaakt worden en bergen we ze veilig op in ons vetweefsel.

Je vetstofwisseling kan verstoord raken doordat je lichaam geen “toestemming” meer geeft om dit te verbranden. Bijvoorbeeld wanneer je insulineresistent bent. Maar ook de hormonen cortisol, leptine en het schildklierhormoon spelen een grote rol bij het activeren van je vetverbranding. En deze hormonen kunnen verstoord raken wanneer je een laaggradige ontsteking hebt.

Tot slot kan de kwaliteit van je bindweefsel achteruitgaan, omdat je lichaam hier in tijden van nood extra energie uit “jat”. Van de eiwitten uit je bindweefsel wordt dan energie gemaakt, meestal voor het immuunsysteem. De kwaliteit van je collageen en elastine gaat achteruit, waardoor je huid niet meer stevig en rekbaar is.

Wat kan ik doen?

Diëten door calorierestrictie werkt niet bij lipoedeem. Voor je lichaam is dit stress en dat zorgt ervoor dat je geen vet gaat verbranden. Zoals je hebt gelezen, is lipoedeem ook niet een gevalletje van één gouden tip. De belangrijkste tips staan hieronder voor je op een rijtje:

– Eet “whole foods”, alles wat je in de natuur kunt plukken, uitgraven of schieten

– Verlaag je aantal eetmomenten op een dag naar 3x, dat zorgt voor minder ontstekingsreactie

– Gun je lever rust: mijd alcohol en xeno-oestrogenen

– Versterk je bindweefsel: eet voldoende eiwitten en vul eventueel aan met collageen en het aminozuur L-Lysine.

– Beweeg liever dagelijks 8×2 minuten dan 2x per week een uur, en doe dan intensieve armoefeningen (dit geeft een ontstekingsremmend effect)

– Zorg voor voldoende rust/ontspanning in je hoofd

– Versterk je middenrif met ademhalingsoefeningen: dit is belangrijk voor een goede lymfedrainage

DAY-1 Total Health Concept

Tekst: Marinka Maas