Mind: Verslaafd aan denken?

De beste avondjes met mijn vriendin E. gaan gepaard met lekker eten, een wijntje en urenlange filosoferende analyses over onze al dan niet serieuze ervaringen met de mannelijke medemens. Of met de vrouwelijke medemens. Het maakt weinig uit. Elke vorm van interactie is het waard om tot in den treuren te onderzoeken, waarmee we natuurlijk onze eigen positie in deze interactie willen waarborgen. Kun je verslaafd zijn aan denken?

Wij mensen zijn er een kei in om alle ervaringen die we opdoen in ons leven – klein of groot – volledig uit te kristalliseren in onze gedachtes. De opmerkingen in een gesprek, de details van iemands lichaamstaal; we menen allemaal dat we er iets aan af kunnen lezen.

Is denken de realiteit?

Hoe reëel is dat? In hoeverre is de betekenis die wij geven aan een ervaring legitiem? Komen onze analyses wel overeen met de werkelijkheid? Waarom voelen we überhaupt de behoefte om alles continu te overdenken? Jan Geurtz, auteur van de bestsellers Opluchting, De verslaving en Verslaafd aan liefde, bespreekt onze immer aanhoudende behoefte om te ‘denken’ in zijn boek Verslaafd aan Denken. Onze radars staan volgens hem continu in de draaiende modus. Hoe komt dat dan?

Denken: emotionele problemen oplossen

In Verslaafd aan Denken wordt deze behoefte naar denken volledig uiteengezet en verklaard aan de hand van allerlei psychologische invalshoeken. Geurtz laat zich hierbij onder andere inspireren door het Tibetaans Boeddhisme, en put verder uit zijn kennis vanuit de onderwijskunde, orthopedagogiek en wetenschapsfilosofie. “Wij zijn verslaafd aan denken omdat we geloven dat we met denken onze emotionele problemen moeten oplossen,” zo begint hij in een van de eerste hoofdstukken. En deze gedachtes over emotionele problemen zijn in onze beleving écht waar.

Betekenis geven aan een emotie

Wat er gebeurt, is dat wij het met ons brein voor elkaar krijgen om een emotionele beleving dusdanig groot te maken, dat het ineens een ‘ding’ wordt. Onze gedachtes “projecteren dat gevoel op het beeldscherm van de werkelijkheid, waardoor je denkt dat het probleem echt bestaat en dat het de oorzaak is van je beknellende gevoel in plaats van de oorzaak ervan.” Met andere woorden: wij creëren een probleem in ons hoofd door betekenis te geven aan een situatie. Zoals de befaamde Dr. Phill altijd roept in zijn gelijknamige TV-show: iets krijgt pas betekenis door de betekenis die jij eraan geeft.

Dualisme

Geurtz bespreekt in zijn boek dan ook hoe onze denkverslaving voortkomt uit het dualisme van twee entiteiten. Wij zijn er van overtuigd dat er enerzijds een werkelijkheid is, en anderzijds een ‘ik’ die deze werkelijkheid ervaart. Stug blijven we volhouden dat deze twee entiteiten op zichzelf staan. Deze scheiding tussen werkelijkheid en ‘ik’ maken wij echter in onze gedachtes. Deze onjuiste opvatting over dualiteit wordt in het boek dan ook met de grond gelijk gemaakt en met concrete voorbeelden verduidelijkt.

Een must-read!

Het lijkt een ingewikkelde, diepgaande uiteenzetting van de filosofie over ons brein. Maar vergis je niet, want Geurtz deelt zijn boek in drie delen op, waardoor hij in het tweede gedeelte juist de spirituele weg inslaat. Zo haalt hij veel van zijn eigen ervaringen met het Boeddhisme erbij om je zo meer over je eigen geest te laten kennen. In het laatste gedeelte bespreekt hij hoe de werkelijkheid en jouw geest niet van elkaar gescheiden zijn, maar met elkaar in verband staan. Een intrigerend boek over de werking van ons brein in relatie tot spiritualiteit en emotie. Ik ben enthousiast. Weer mooie materie voor een avondje filosoferen met vriendin E.

Jan Geurtz officiële website