Deze vijf redenen om niet te mediteren mogen in de prullenbak

Ken je dat? Je weet dat iets goed voor je is, maar toch doe je het niet. Gezond eten, vroeg naar bed gaan, voldoende sporten, elke dag een halfuur bewegen, geen beeldschermen voor je gaat slapen én natuurlijk: mediteren.

Uiteraard heb je altijd je redenen om niet te doen wat je zou willen doen. De vijf meest gehoorde redenen om niet te mediteren kunnen echter meteen in de prullenbak.

Meditatie is veel te zweverig voor mij

“Mensen die mediteren doen aan yoga, dragen geitenwollen sokken en eten tofu, toch? Zij leven te erg in hun eigen wereldje en ik ben veel te down-to-earth om te mediteren.”

Misschien zijn bovenstaande gedachtespinsels ietwat overdreven, maar onze hersenen werken nu eenmaal zo dat we dingen en dus ook mensen graag in hokjes stoppen. Dat maakt het leven overzichtelijk en dus gemakkelijker. Het is een manier om de realiteit te begrijpen. Hoewel dit vele voordelen heeft, kan het ons ook beperken: wanneer we dan niet meer open staan voor andere inzichten.

Meditatie in het hokje ‘zweverig’ plaatsen, zegt dat je jouw leven overzichtelijker hebt gemaakt en je niet meer hoeft na te denken over wat meditatie je kan bieden. Zonde! Wanneer je namelijk met een open blik naar meditatie kijkt, zie je dat dit het tegenovergestelde van zweverig is. Meditatie is onwijs down-to-earth.

Meditatie kun je zien als de meest basale menselijke activiteit. In plaats van onze aandacht laten rondzweven tussen alle fragmenten van ons drukke bestaan, de afleiding door onze smartphones, chocolade, alcohol, en sigaretten, komen we terug met onze aandacht in het hier en nu. De fragmentatie van onze aandacht, zoals in het dagelijks leven, is eigenlijk veel zweveriger dan de gefocuste aandacht in het hier en nu, zoals bij meditatie.

Ik kan tijdens meditatie niet zo lang in een oncomfortabele houding zitten

“Tijdens meditatie moet je in een moeilijke lotushouding zitten of in kleermakerszit op de grond. Mijn rug doet pijn, mijn voet slaapt, alles wordt stijf en wees eerlijk: die meditatiekussentjes maken het eigenlijk ook niet beter.”

Deze traditionele meditatiehoudingen zijn inderdaad niet erg comfortabel en zeker niet in het begin. Dit heeft voornamelijk te maken met het feit dat wij niet gewend zijn in deze houding te zitten, laat staan voor een langere periode. Het mooie is dat deze houdingen ook niet nodig zijn voor meditatie.

Het doel van deze houdingen is om waakzaam en ontspannen tegelijk te zijn. Een ingezakte houding laat je aandacht verslappen, terwijl een houding die rechtop is, jouw waakzaamheid stimuleert. Tegelijkertijd kun je je erin ontspannen met je schouders omlaag en je buik zacht.

Deze balans van waakzaamheid en ontspanning wil je in je meditatiehouding vinden en dat kan ook door op een stoel te zitten, te staan of zelfs te liggen. Uiteindelijk gaat het om oefening en gewenning: je doet iets nieuws en het belangrijkst is de manier te vinden die het best bij je past.

Ik krijg mijn hoofd niet stil. Ik heb veel te veel gedachten om goed te mediteren

Je kan opgelucht ademhalen. Je hebt bewezen dat je toch echt een mens bent. De mens heeft geen aan- en uitknop heeft voor gedachten.

De reden dat je gefrustreerd raakt van al het denken, is omdat je verwachtingen hebt van je meditatie. Verwachtingen zijn verraderlijk, omdat ze nooit overeenkomen met de realiteit. Dit is ook precies waar je door meditatie bewust van wordt. Je traint actief je aandacht om ontvankelijk te zijn voor het hier en nu. Verwachtingen en gedachtepatronen die je hiervan afhouden en het effect dat deze op je hebben, vallen steeds meer op. Valt het jou inderdaad op dat je veel gedachten hebt tijdens je meditatiesessie? Dan is dát hoe het hier en nu is. Betekent dit dat je een slechte meditatie hebt? Nee, niet zolang je steeds weer je aandacht terugbrengt naar het hier en nu. Dát is meditatie.

Ik kan niet zo lang stilzitten

Met onze rusteloze geesten is het ontzettend moeilijk om stil te zitten. Je bent gewend om druk bezig te zijn en je gedachten de vrije loop te laten. Dit doorbreek je door actief stil te zitten met focus tijdens het mediteren. Wauw, wat een uitdaging! Je mag dan jezelf dan ook best erkennen dat je iets moeilijks aan het doen bent en dat je niet kan blijven zitten. Dan kun je vervolgens je aandacht weer terugbrengen in het hier en nu. Steeds maar weer en keer op keer. Meditatie is eigenlijk pure training voor je aandachtsspanne.

Echter, als dit zo’n enorme opgave is, waar zijn we dan eigenlijk mee bezig om zo lang stil te zitten? Het antwoord is heel simpel: onze geest kan alleen verstillen wanneer ons lichaam verstilt. Probeer maar eens het water in een mok stil te krijgen als je de mok beweegt. Zo werkt het ook met onze geest. Wanneer jij stilzit, verminder je het aantal prikkels dat  afleidt en zo komt je geest tot rust. Is dat niet je doel als je mediteert?

Ik heb het veel te druk om te mediteren

Wanneer je rent en vliegt is het laatste wat je wilt stil zitten en ‘niksen’. Het is totaal niet efficiënt: zo komt je to-do-lijstje komt nooit af.

Hoe logisch dit ook klinkt, het beste moment om te mediteren is toch echt wanneer je er eigenlijk geen tijd voor hebt. Het ‘niksen’ lijkt contraproductief, maar is het tegenovergestelde: het frist je op, het geeft je ruimte in je hoofd en het ontspant. Je hebt weer een heldere blik, stelt gemakkelijker prioriteiten en je bent efficiënter. Al met al doe je alles met meer gemak en veerkracht.

Legen maar, die prullenbak!

Deze vijf redenen om niet te mediteren zijn gebaseerd op ons natuurlijk instinct om zaken in hokjes te stoppen en het leven overzichtelijk te houden. We kunnen betere keuzes maken en efficienter met onze tijd omgaan. Het lijkt ten onrechte alsof meditatie een soort niksen is, wat te weinig concreets oplevert naast ongemak en zelfs inefficiëntie. Dit hokje werkt contraproductief: meditatie zorgt ervoor dat we het maximale uit onszelf kunnen halen. We hebben een frisse en open blik, we zijn meer ontspannen en we laten ons minder leiden door de maalstroom van het leven – dat is behoorlijk veel gemak en efficiëntie dus!

Net als vitaminen en mineralen kun je meditatie zien als een behoefte met een dagelijkse aanbevolen hoeveelheid. Eet dus minimaal twee stuks fruit per dag en gooi de vijf redenen om niet te mediteren – samen met je appelklokhuis en je bananenschil – in de prullenbak.

Geschreven door: Marieke de Groot