Hormonale balans; hoe staat die er bij jou voor?

Dat is een goede vraag: hoe weet je nu hoe het met je hormonale balans is? Waar merk je een hormonale disbalans aan? Laten we beginnen met het schetsen van het beeld van de vrouw die alle ballen goed in de lucht kan houden: ze draait zonder al te veel gedoe haar gezin en huishouden, doet met plezier haar werk, sport en beweegt regelmatig, is stressbestendig en energiek, heeft een gezond libido en onderhoudt goed contact met haar partner, familie en vrienden. Bovendien straalt haar huid, slaapt ze lekker, vindt ze haar maandelijkse periode een eitje en is haar gemoedstoestand (meestal) goed…

Herken jij jezelf in haar?

Als jij jezelf in haar herkent, kun je wel stellen dat jouw hormonale balans prima in orde isJ!  Jouw hormonen doen dan ‘achter de schermen’ gewoonweg heel goed hun werk.

Helaas gaat deze vlieger voor veel vrouwen niet op. Bijna alle westerse vrouwen hebben op enig moment van hun leven last van een hormonale disbalans. Dat merken ze aan een scala van (pre)menstruele kwalen, zoals: eetbuien, vocht vasthouden, moodswings, fikse buikpijn en heftige bloedingen. Er zijn ook veel vrouwen die problemen ervaren met hun vruchtbaarheid (waar vaak PCOS een rol blijkt te spelen), terwijl andere vrouwen worstelen met endometriose of typische (peri)menopauzale kwalen zoals opvliegers, nachtzweten en een verdwijnende taille.

En verder, als jouw hormonale balans niet in orde is…

Verder – alsof dat al niet genoeg is – kampen veel vrouwen ook nog eens met allerlei andere, soms vage, kwalen waarbij je niet direct aan je hormonen denkt, maar die er vaak wel degelijk mee te maken hebben. Het gaat vaak om kwalen als vermoeidheid, sombere gevoelens, prikkelbaarheid, slaapproblemen, acné, overgewicht, suikerdips, droge huid, brekende nagels, futloos haar en vaak koude handen en voeten.

Hoe komt het toch dat onze hormonen onze gemoedstoestand zo beïnvloeden? Om dit te begrijpen is het handig om eerst uit te leggen wat hormonen zijn. Het woord hormoon komt van het Griekse woord hormao, wat ‘in beweging zetten’ betekent. Het is precies wat hormonen doen: ze geven onze cellen opdrachten en daarmee hebben ze invloed op je slaap, je stemming, je gewicht, je vruchtbaarheid, spijsvertering, bloeddruk, etc. Hormonen hebben hierdoor dus veel effect op ons lichamelijk en geestelijk welzijn. Je kunt je zelfs afvragen wat er niet in je lijf door hormonen wordt beïnvloed.

“Good health & good sense are two of life’s greatest blessings.”

In totaal zijn er wel zo’n vijftig hormonen bekend. Voor hormonale balans zijn een aantal van die vijftig hormonen ontzettend belangrijk: je geslachtshormonen, insuline, cortisol, melatonine, groeihormoon, leptine en schildklierhormoon. Onze hormonen worden in gespecialiseerde klieren geproduceerd, zoals de schildklier, de alvleesklier (pancreas), geslachtsorganen en bijnieren. Vervolgens worden hormonen afgegeven aan het bloed, zodat ze elders in je lijf opdracht kunnen geven om bepaalde taken uit te voeren.

Al die hormonen functioneren in een bepaald (bio)ritme met elkaar. Cortisol is bijvoorbeeld vooral overdag actief en melatonine juist ’s nachts. Jij zult dat merken aan het feit dat jij je overdag energiek voelt en ’s nachts lekker slaapt. Dit ritme kan verstoord worden als jij ’s avonds laat nog hard aan het werk bent achter je computer of tot in late uurtjes aan het netflixen bent. Door deze activiteiten komt je melatonineproductie echt niet goed op gang… Het gevolg is dat deze twee hormonen uit balans raken. Deze hormonale disbalans kun je merken aan dat jij je overdag moe gaat voelen en ’s nachts slechter gaat slapen.

Een voorbeeld van hormonale balans/disbalans

Je kent vast wel iemand in je omgeving die graag zwanger wilde worden en wat maar niet lukte, ondanks intensieve, spannende (IVF)-behandelingen. Pas op het moment dat zij en haar partner de situatie accepteerden, ging de stress weg en raakte ze alsnog zwanger. Dit voorbeeld laat zien dat stress (cortisol veel te hoog) funest is voor je hormoonbalans, niet alleen voor je geslachtshormonen/vruchtbaarheid en je slaapritme trouwens, maar ook voor je schildklierhormoon. Je kunt dit merken aan bijvoorbeeld het feit dat je nagels breken, je haar futloos wordt en je huid minder gaat stralen.

Over de werking van je hormonen is zoveel meer te vertellen. Ben je daar nieuwsgierig naar? Lees dan vooral Herstel je hormonen in 10 stappen.

Hormonale disbalans? Dan kun je last krijgen van deze symptomen

Onthoud in ieder geval dat je hormonen met elkaar samenwerken. Je kunt het vergelijken met een orkest dat alleen mooie muziek kan maken als alle instrumenten samen spelen. Zo is het met je hormonen dus ook. Door dit samenspel kunnen onze hormonen ons tot de leukste versie van onszelf maken, maar bij disbalans helaas ook tot de vervelendste.

Welke klachten kun je ervaren bij hormonale disbalans?

Welke klachten zijn voor jou herkenbaar? Kruis ze op dit lijstje aan:

• Je wordt dikker en kunt moeilijker afvallen.
• Je bent prikkelbaar.
• Je voelt je somber/neerslachtig.
• Je wordt gevoeliger voor depressie.
• Je slaapt slecht.
• Je hebt last van migraine.
• Je hebt last van nachtzweten.
• Je hebt een grote hang naar zoet, en ervaart vaak bloedsuikerdips.
• Je spijsvertering loopt niet lekker, je buik is vaak opgeblazen en je darmen rommelen.
• Je stoelgang loopt niet top, ervaart obstipatie of juist diarree.
• Je voelt je kouwelijk (vooral handen en voeten).
• Je kunt minder goed omgaan met stress.
• Je hebt moeite zwanger te raken.
• Je ervaart premenstruele klachten (premenstrueel syndroom/), zoals opgezette borsten, vocht vasthouden, eetbuien…
• Je hebt last van PCOS.
• Je hebt een onrustige huid of acné.

Je kunt ook nog last hebben van deze klachten:

• Een droge huid, brekende nagels en futloos haar.
• Heftige, pijnlijke menstruaties, die ook langer dan een paar dagen duren.
• Een onregelmatige menstruatie .
• Opvliegers en andere (peri)menopauzale klachten.
• Weinig zin hebben in sociale uitjes en je terugtrekken.
• Weinig puf voor je werk of de sportschool.

Vind jouw hormonale balans weer terug

We eindigen deze blog graag positief, want ook al herken jij jezelf in allerlei hormonale klachten, weet dan dat dit niet zo hoeft niet zo te zijn! We hoeven echt niet de vervelendste, humeurigste versie van onszelf te zijn. Dus: ook al zijn PMS, heftige menstruaties, overgewicht, suikerdips, futloos haar, etc., etc., voor jou momenteel aan de orde van de dag, zo hóórt het niet te zijn. Dat bewijzen ook de bekende Blue Zones of delen van Afrika waar deze hormonale klachten niet voorkomen. De mensen leven daar anders dan wij, en die kennis is van onschatbare waarde voor ons, want die kunnen we meenemen om jouw hormonale balans weer terug te vinden. Weet dus dat ook jouw hormonale balans terug kan komen met de juiste leefstijl, mindset en voeding!

Hulp bij het terugvinden van jouw hormonale balans

Kun je wel wat hulp gebruiken om je leefstijl en voedingspatroon aan te passen? Volg dan mijn online programma ‘De Viv Hormoon Herstel Methode‘ zodat jij je energie, humeur en het lichaam terugkrijgt, waar jij gelukkig van wordt (en je omgeving ook:-). Ja, dan ga je ook lijken op de vrouw die we aan het begin van deze blog beschreven, hoe mooi is dat?