Wist je dat een man met een sterk geaccentueerde kaaklijn – en dus een laag vetpercentage – doorgaans een flink gehalte testosteron heeft? Een teken van goede vruchtbaarheid en een gezond immuunsysteem. Daarentegen schijnen vrouwen zicht onbewust aangetrokken te voelen tot mannen met een iets ronder gezicht, die door een lager testosterongehalte van nature zorgzamer zijn en dus zeer geschikt om een gezin te onderhouden. We wanna have our cake and eat it too. Tijd om eens dit reuze interessante hormoon eens onder de loep te nemen.
Testosteron, waar is dat goed voor?
Testosteron is een lichaamseigen hormoon dat zeer belangrijk is voor mannen én vrouwen. Het wordt vaak in verband gebracht met seks, omdat het je libido verhoogt. Niet gek ook, want het wordt bij mannen aangemaakt in de testikels, bij vrouwen in de eierstokken, en daarnaast ook in de bijnieren. Vrouwen hebben een lager testosteronniveau dan mannen. Dat is enerzijds een voordeel, omdat dit hormoon bijdraagt aan een goede spieropbouw, en anderzijds een nadeel, omdat het hormoon de vetverbranding verbetert én de vorming van cellulitis remt. Testosteron zorgt er daarnaast voor dat je beter met stress kunt omgaan. Het stimuleert de hartfunctie en je krijgt er een beter humeur van. Heel handig voor de vrouwen die van dames in draken veranderen.
Balans!
Maar hoe verhoudt testosteron zich dan precies tot oestrogeen? Immers, gezien de stemmingswisselingen die vrouwen nog wel eens ervaren, is kennis over onze hormoonhuishouding toch wel een pré. Inner Health Expert Mabel van den Dungen: “Voor vrouwen is het van groot belang dat het testosteronniveau in balans is met het oestrogeenniveau. In de vetcellen zit aromatase. Deze stof zorgt ervoor dat testosteron wordt omgezet in oestrogeen. Het is een natuurlijk en positief proces. Maar als het uit de hand loopt omdat je teveel vetcellen hebt, raakt dat proces uit balans.”
Is jouw lijf in verhouding?
Klinkt alsof dit hormoon – naast insuline – dus een flinke invloed op je sexy body heeft. “Klopt,” vervolgt Mabel. “Mannen kunnen door een tekort aan zelfs borsten ontwikkelen.” Not so sexy. “Om de verhoudingen in je lichaam te verbeteren en je testosteron te verhogen, moet je er in ieder geval voor zorgen dat je geen tekort hebt aan bepaalde voedingsstoffen. Kleine fouten in je voedingspatroon – suikers, te weinig goede vetten, langdurig eenzijdig vegetarisch eten of niet genoeg magnesium, zink of vitamine D – kunnen een tekort aan testosteron veroorzaken en je vetpercentage laten stijgen.”
Science…
Ook de wetenschap ondersteunt het belang van een gezond testosterongehalte. Er zijn studies die aantonen dat een te laag testosterongehalte bij vrouwen de kans op een verstoorde oestrogeenspiegel, onvruchtbaarheid, botontkalking en borstkanker vergroot. Heb je nog meer redenen nodig om te zorgen voor een gezond testosteronniveau?
Wat kun jij doen om je testosteronniveau te optimaliseren?
- Zorg dat je voldoende vitamine D binnenkrijgt. ‘s Zomers is dit makkelijk, want dan kun je gewoon in de zon zitten. Smeer de eerste twintig minuten geen zonnebrandcrème op, en mijd de zon tussen 11.00 en 15.00, wanneer hij op zijn sterkst is. Slik in de winter vitamine D3-olie.
- Neem voldoende zink in. Zink zit in vlees, groente en granen. Echter, in granen zit ook de stof fytaat, die zorgt ervoor dat zink weer slecht opgenomen wordt. Een beetje tegenstrijdig dus. Als je het aan mij vraagt, adviseer ik om granen te laten staan en liever voor andere voedingsmiddelen of supplementen te gaan. Slik supplementen niet langer dan drie maanden achter elkaar. Je lichaam went er namelijk aan, waardoor ze na een tijdje geen toegevoegde waarde meer hebben.
- Neem voldoende magnesium. Magnesium is vooral goed om je zenuwstelsel te ontstressen van en je bloedsuiker te reguleren. Het zorgt er ook voor dat je spieren zich goed kunnen aanspannen en het voorkomt krampverschijnselen. Van magnesium ga je tevens beter slapen, omdat het je bloed soepeler door je lichaam pompt. Dat is weer belangrijk voor je herstel en je testosteronlevel. Slik magnesium als supplement en doe dit ook voor een periode van drie maanden.
- Slaap als een beer. Vooral in de eerste periode van je nieuwe, healthy lifestyle is het belangrijk dat je iedere avond op tijd naar bed gaat. Liefst op hetzelfde tijdstip. Dat is goed voor de afgifte van groeihormoon, maar het zorgt er ook voor dat er meer testosteron vrijkomt. Te weinig slaap wordt in verband gebracht met insulineresistentie en een te hoog cortisolniveau (stresshormoon).
- Vermijd suiker en verkeerde graanproducten, zoals brood. Die hebben een te hoge glycemische index. Ze laten je bloedsuiker heel snel stijgen. Eet voornamelijk hoogwaardig eiwit van biologisch gefokt vlees, kip en vis, en eet complexe koolhydraten. In groente en fruit (met uitzondering van bananen, pompoenen en dergelijke) zitten amper of geen complexe koolhydraten, maar juist suikers. Ook in tomaat en komkommer. Complexe koolhydraten (zoals zetmeel), zitten in bonen, granen en knollen. Het zijn lange ketens van suikers; daarom heten ze complex. Ook van belang bij koolhydraten zijn vezels, die zowel in groente en fruit als in bonen, volkoren granen en knollen zitten. Vezels zijn resistente koolhydraten, dat wil zeggen dat je ze amper verteert. Darmbacteriën doen dat wel en daarom zijn resistente koolhydraten goed voor je darmflora.
- Daarnaast zijn goede vetten van essentieel belang (vis, avocado, rauwe noten, biologische eieren). Wees niet bang voor een te hoog cholesterolgehalte, want cholesterol heb je nodig om testosteron en andere hormonen van te maken. Volgens mijn eigen, empirische onderzoek is er niets aan de hand als je geen suiker eet.
- Doe aan krachttraining. Testosteron neemt (helaas) af wanneer we ouder worden, waardoor we minder energie hebben en sneller aankomen. Krachttraining stimuleert natuurlijke productie van progesteron.
Al met al wordt jouw lijf – je gezondheid, maar ook de buitenkant – dus voor een groot deel bepaald door je hormoonhuishouding. Insuline en testosteron spelen hierbij een van cruciale rol. Des te belangrijker dat jij weet wat je voeding en hormonen met je lijf doen. Good luck!
tekst: Mabel van den Dungen voor VivOnline
